To 2020 ήταν μια χρονιά που θα παραμείνει χαραγμένη στη μνήμη μας για τους σωστούς και λάθος λόγους. Αφενός οι θάνατοι και οι ερημωμένες πόλεις λόγω του Covid-19 έδειξαν τη σκοτεινή μεριά της νόσου και αφετέρου μείναμε στο σπίτι με λιγότερες ώρες εργασίας αλλά με περισσότερο χρόνο για την οικογένειά μας. Αυτοί οι χαλαροί ρυθμοί ζωής έφεραν την ανανέωση της σωματικής και ψυχικής ευεξίας μιας εργασιομανούς και ταχύρρυθμης κοινωνίας. Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια ο ουρανός της Ινδίας έγινε ξανά γαλανός και τα κανάλια της Βενετίας κρυστάλλινα.
Οι χρηματιστηριακές αγορές δεν μπορούσαν να μείνουν ανεπηρέαστες από το δράμα. Η κατάσταση πανικού στην οποία περιήλθαν οι αγορές τον Μάρτιο του 2020 έφεραν το πιο σύντομο bear market* στην ιστορία των ΗΠΑ. Για ορισμένους επενδυτές ήταν μια χρυσή ευκαιρία ‘ξεπουλημάτων’, αλλά για τους συντηρητικούς ήταν ο απόλυτος εφιάλτης.
*Bear market – όταν οι χρηματαγορές χάσουν πάνω από το 20% του ψηλότερου σημείου τιμών
Στρατηγική υπεράνω συναισθήματος
Οι αποδόσεις των μετοχών το 2019 έφθασαν σε ύψη-ρεκόρ και οι χρηματιστηριακές αγορές καταγράψανε την καλύτερη ετήσια απόδοσή τους από την οικονομική κρίση του 2009. Στις αρχές του 2020 οι επενδυτές ήταν αισιόδοξοι, όμως τον Μάρτιο η πτώση ήταν κατακόρυφη. Μέσα σε τέσσερις ημέρες ο μέσος όρος του δείκτη Dow Jones σημείωσε πτώση κατά 26%.
Κατά τη διάρκεια των ημερών αυτών, ανήσυχοι πελάτες αναζητούσαν καθοδήγηση και στήριξη. Δεν είναι και τόσο εύκολο να καθησυχάσεις κάποιον του οποίου οι συνταξιοδοτικές αποταμιεύσεις χάνουν το 20% της αξίας τους εντός ολίγων ημερών. Παρ’ όλα αυτά, η προσέγγιση μας ήταν κοινή: τίποτα δεν έχει αλλάξει, παραμένουμε ως έχει.
Ένα συνταξιοδοτικό χαρτοφυλάκιο ακολουθεί μια μακροπρόθεσμη προσέγγιση και τυχόν βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις δεν πρέπει να επηρεάζουν την επενδυτική στρατηγική. Είναι κατανοητό ο φόβος απωλειών να καταβάλει τους επενδυτές, αλλά αυτό που θα πρέπει να υπερισχύσει είναι η παραμονή σε μια σταθερή επενδυτική στρατηγική. Οι επενδυτές που παρέμειναν ψύχραιμοι και διατήρησαν την επενδυτική τους πειθαρχία επιβραβεύτηκαν. Η χρονιά έκλεισε με κέρδη και πρόσφερε ένα πολύτιμο μάθημα: στρατηγική υπεράνω του συναισθήματος.
Υπάρχει «καλή» περίοδος για είσοδο στις αγορές;
Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι μπορεί να προβλέπει την αγορά, ούτε και οι πιο έμπειροι και καταρτισμένοι επαγγελματίες. H πολύ γνωστή φράση του Warren Buffett «Το θέμα είναι ο χρόνος που παραμένεις στην αγορά, όχι το πότε θα μπεις στην αγορά» είναι εξίσου απλή και αποτελεσματική. Ορισμένοι επενδυτές που επικοινώνησαν μαζί μας τον Μάρτιο ρωτούσαν κατά πόσο θα έπρεπε να ρευστοποιήσουν και να επανατοποθετηθούν όταν οι αγορές φτάσουν στον πάτο. Εκτός και αν κάποιος έχει κρυστάλλινη μπάλα, είναι αδύνατο να γνωρίζει πότε έφτασε ο πάτος. Εκείνοι που δεν ήταν αρκετά ψύχραιμοι για να διατηρήσουν την επενδυτική τους στρατηγική, ρευστοποίησαν εν αναμονή του πάτου για να εισέλθουν ξανά στις αγορές. Οι αρνητικές αποδόσεις έγιναν θετικές, οι απώλειες του 2020 εξανεμίστηκαν και ακόμη περιμένουν τον πάτο… Παραμένουν επενδυμένοι στα Ταμεία Μετρητών και δεν επανέρχονται στις αγορές καθώς θεωρούν τις τιμές υπερτιμημένες. Το ‘υπερτιμημένες’ όμως δεν ισχύει όταν κάποιος ακολουθεί μια μακροπρόθεσμη επενδυτική στρατηγική.
Η ιστορία είναι με το μέρος σας
Για να θεωρηθεί μια μακροπρόθεσμη επενδυτική στρατηγική επιτυχημένη χρειάζονται δύο βασικά συστατικά: να υπάρχει επαρκής διασπορά κεφαλαίων και επενδυτικός ορίζοντας. Αφού ο επενδυτής επιλέξει τα σωστά Ταμεία, το μόνο που απαιτείται πλέον είναι ανοσία σε ψυχολογικές πιέσεις που δύναται να επιφέρουν βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις.
Σε μια πρόσφατη μελέτη της Ancoria Insurance χρησιμοποιήθηκαν ιστορικά στοιχεία της χρηματοπιστωτικής αγοράς με σκοπό να τεκμηριωθεί κατά πόσο ο επενδυτικός ορίζοντας μπορεί να μειώσει την πιθανότητα απωλειών. Η μελέτη αυτή απέδειξε θριαμβευτικά ότι ο χρόνος και οι αποδόσεις αλληλοσυνδέονται. Εάν μεταξύ των ετών 1987 και 2018 κάποιος είχε επενδύσει στους δείκτες MSCI World, S&P 500 ή STOXX Europe 600 με επενδυτικό ορίζοντα 20 ετών, τότε η πιθανότητα αρνητικής απόδοσης ήταν μηδενική. Όμως, όσο ο χρονικός ορίζοντας μειωνόταν τόσο αυξανόταν η πιθανότητα αρνητικής απόδοσης.
Οι επενδυτές συχνά προχωρούν με βιαστικές συναλλαγές κυρίως κατά περιόδους μεταβλητότητας αφού λειτουργούν σε κατάσταση πανικού και αβεβαιότητας, νοιώθοντας έντονα την ανάγκη να δράσουν. Ωστόσο, το να προχωρούν σε συχνές συναλλαγές με σκοπό να συγχρονίσουν την αγορά δεν θα αποφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Εάν κάποιες φορές αυτό είχε θετικό αποτέλεσμα, οφείλεται καθαρά σε θέμα τύχης. Μακροπρόθεσμα μια τέτοια στρατηγική δεν θα έχει επιτυχία. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας, παραμείνετε πιστοί στην επενδυτική στρατηγική σας και εστιάστε στον μακροπρόθεσμο στόχο σας.
Είναι τόσο απλό.